انتقال سوخت به ونزوئلا با چند تأمل تاریخی 

گروه استان‌های خبرگزاری آنا، قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، نیروی نظامی ایران تحت کنترل نزدیک به 50 هزار مستشار آمریکایی بود، این مستشاران حقوق خود را از دولت ایران دریافت می‌کردند و از مصونیت و مزایای اجحاف‌آمیزی در خاک ایران برخوردار بودند، در سطوح بالای فرماندهان و امرای ارتش شاهنشاهی نیز عملاً این آمریکا بود که کنترل افراد را به دست داشت. از  نمونه‌های تاریخی آن سفر ژنرال هایزر به ایران برای ابلاغ فرمان‌های آمریکا به سران ارتش آن هم  بدون هماهنگی با شخص شاه بوده که در کتاب پاسخ به تاریخ محمد‌رضا پهلوی به آن توجه شده است.

ایران در زمان حکومت پهلوی به‌ناچار مجبور به ایفای نقش به‌عنوان حلقه‌ای از مناسبات جنگ سرد بود و عضویت در پیمان‌های سنتو، سیتو و تکمیل بخشی از کمربند امنیتی در برابر نفوذ شوروی، استراتژی دیکته شده‌ای بود که از طرف آمریکا به ایران با تمام هزینه‌های جانبی آن  تحمیل می‌شد.

اجرای این استراتژی‌ها که هیچ تناسبی با منافع ملی ایران نداشت با تحمیل نقش ژاندارمی خلیج‌فارس به ایران و شرکت در نبرد ظفار برای مبارزه با شورشیان کمونیست تکمیل شد. در عین حال شخص شاه وظیفه ستون پنجم آمریکا در اوپک و تنظیم قیمت نفت را برعهده داشت. وقتی که شاه اندکی از وظایف خود در اوپک عدول کرد، خشم آمریکایی‌ها چنان برانگیخته شد که خدمات بی‌شائبه وی به آمریکا را به یکباره نادیده گرفتند.

پیشتر از آن، جدایی بحرین از ایران در شرایطی رقم خورد که دین شخص پادشاه به آمریکا و انگلیس در جریان کودتای 28 مرداد و بازگرداندن قدرت به وی مانع از مخالفت با ماجرا شد. شاه که دلیل جدایی بحرین را تمام شدن منابع مروارید  آن و از دست رفتن اهمیتش قلمداد کرده بود در جمع‌ خصوصی اذعان می‌کرد، در حالی که انگلیس به اجبار تکه‌ای از مملکت را جدا کرده است, او  جرئت مخالفت ندارد.

سال گذشته اما، جمهوری اسلامی ایران قادر شد تا به وحشی‌ترین و خشن‌ترین هیئت حاکمه تاریخ آمریکا، ضربات حیثیتی بزرگی را وارد کند. 30 خرداد 1398 یک فروند پهپاد نورثروپ گرومن آر کیو-4 گلوبال هاوک که وارد حریم هوایی ایران شده بود در نزدیکی تنگه هرمز توسط سامانه پدافند هوایی سوم خرداد نیروی هوافضای سپاه پاسداران منهدم شد.

چالش جدید آمریکا در نظام بین‌المللی

در همین راستا تکاوران نیروی دریایی سپاه نفتکش انگلیسی را در تنگه هرمز و در حضور ناوگان دریایی آمریکا توقیف کردند.

18 دی 1398 در یک عملیات بی‌سابقه در تاریخ معاصر، نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با پرتاب شماری موشک‌های بالستیک از کرمانشاه، پایگاه عین‌الأسد در استان الأنبار عراق و پایگاهی در اربیل را که محل استقرار نیروهای آمریکایی بودند، هدف قرار داد. این حمله نخستین در نوع خود بعد از جنگ جهانی دوم بود که با مماشات آمریکا مواجه شد.

اما آخرین اقدام ایران علیه حیثیت هژمونیک آمریکا انتقال محموله بنزین به ونزوئلا است. ونزوئلا در منطقه حیاط خلوت سنتی آمریکا واقع شده که معادلات آن در حیطه خطوط قرمز استراتژیک آمریکا قرار دارد. این انتقال در حالی صورت گرفت که کمتر کشورهایی جسارت کمک به دولت ضد آمریکایی ونزوئلا را نشان داده بودند. 

اکنون ایران به تنها کشوری در دنیا بدل شده که آمریکا را در نظام بین‌المللی با چالش‌های جدی مواجه می‌کند. این مهم با وجود تحریم‌های شدید آمریکا علیه ایران با هدف فروپاشی اقتصاد کشور صورت پذیرفته است. 

باید این نکته را خاطرنشان کرد که چنین دستاوردی بعد از سال‌ها تحمل تحقیر و استیلای بیگانه حاصل شده است. از دوران قاجاریه همزمان با افول قدرت ایران، یکه‌تازی قدرت‌های خارجی در کشور  آغاز شد و تا پایان عصر پهلوی به نحوی که بعضی از نمونه‌های تاریخی آن در مقدمه این نوشتار ذکر شد ادامه یافت. اینک ایران، این کشور بزرگ و قدرتمند که در طول تاریخ بارها اوج و افول را تجربه کرده است، مجدداً اقتدار خود را در جهان اعاده شده می‌بینید.

این روزها اگر تورم، نابسامانی اقتصادی، اخبار فساد اقتصادی و سوءمدیریت برخی از مسئولان ما را می‌آزارد، اما باید منصفانه دستاوردهای بین‌المللی در ایستادگی مقابل نظام سلطه را مورد تحسین قرار داد. این دستاورد‌ها متعلق به همه ایرانیان به‌دور از گرایش‌های سیاسی و فکری آنان است و باید به آن مباهات کرد. بررسی مشکلات داخلی به‌ویژه در زمینه اقتصاد، بحث دیگری است که باید به طور جداگانه مورد مداقه قرار گیرد، اما کارنامه ایران در حفظ امنیت ملی، تمامیت ارضی و افزایش قدرت کشور را باید درخشان ارزیابی کرد.

* بشیر اسماعیلی دبیر هم‌اندیشی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان

انتهای پیام/4117/4062/